مصاحبه‌ای داریم با رسول لطفی فارغ التحصیل رشته مطالعات استراتژیک ،طراح پروژه‌های نرم‌افزاری و پژوهشگر حوزه سایبر استراتژی و با او پیرامون نقش مفهومی داده ها در ورود به فضایی به نام عصر مفهوم که از لحاظ نگرش به عصر کنونی اطلاعاتی حاوی مطالب جدیدی است ، به گفتگو نشسته ایم .
وب‌سایت فتا: جناب آقای لطفی در میزگرد علمی گذشته مبحثی را راجع به نقش داده ها در پیشبرد اهداف استراتژیک داشتید که به برداشتی جدید از عصر اطلاعات با عنوان عصر مفهوم اشاره نمودید، اگر ممکن است این مفاهیم را برای ما و خوانندگان محترم بیشتر تشریح نمایید.
•بله درطول تاریخ همواره اطلاعات تولید شده و این تولید اطلاعات با هدف پیشرفت بشر به سوی رفاه و آسایش، در سه دوره وابسته به هم، اما متفاوت، با نام‌های عصر كشاورزی، عصر صنعت و عصر اطلاعات، اتفاق افتاده است .هر سه عصر وابسته به دو عنصر کلی: تولید کننده اطلاعات و اطلاعات تولید شده که این دو بر هم تاثیر متقابل داشتند، یعنی یک سیستم دینامیک اولیه تشکیل که در ابتدای امر کنشگران محیطی مانند نیازمندی‌های بشری شامل آب، غذا، سرپناه و ... انسان را محبور می‌نمود تا فکر کند و اطلاعات جدیدی تولید نماید. اطلاعات تولید شده به متد و روش تبدیل و بقیه آن‌را مصرف می‌کردند؛ هوش جمعی و نیازمندی‌های جدید انسانی باعث می شد تولید کننده بعدی سطح اطلاعات تولید شده را ارتقاء داده تا همین‌طور سیستم دینامیک تولید اطلاعات گسترده‌تر گردد و این خود باعث تولّد شاخه‌هایی (سایه ، Shadow)می شد که خود مولد یک سیستم دینامیکی جدید بودند. ارتقاء اجتماعی دانش بشری و گسترده شدن سیستم دینامیک‌ها منجر به ورود به عصرهای دیگر شد. انقلاب صنعتی به عنوان پایان بخش عصر کشاورزی که در این عصر، صنعت ، صنایع و سیستم‌های مکانیکی در خدمت بشر قرار داده شد و پس از آن نیازمندی‌های جدیدی بوجود آمد که این خود در اختراع رایانه جلوه نمود.
اختراع کامپیوتر و یا در واقع انقلاب فناوری که حدود 60 سال اخیر را در این عصر گذرانده ایم،حالا به مدد ابزارهای تولید و آنالیز اطلاعات و شبکه ارتباطی عظیم اینترنت، تولید اطلاعات خود به نقطه‌ای رسیده است که می‌توان آن‌را شدت آستانه اطلاعات و به معنای دیگر،نقطه انفجار اطلاعات نامید؛ نقطه‌ای که این حجم انبوه اطلاعات مولّد عصر دیگری یا همان عصر مفهوم شده است.
وب‌سایت فتا : تعریف شما از عصر مفهوم و پیامدهای آن از دیدگاه فناوری چیست ؟
•در حال حاضر کشورهای پیشرفته عصر مفهوم را تجربه می کنند. برای مثال پیش بینی آینده و حوزه آینده پژوهی زاییده و از نشانه‌های این عصر است. هر چند آغاز آینده پژوهی از حدود 3 دهه پیش بود ولی صحت پیش بینی تا این حد نبوده است و به مدد تکنولوژی پیشرفته در تجزیه و تحلیل اطلاعات، غربی‌ها بطور عملی وارد این عصر شده اند. البته برداشت از عصر مفهوم به دوسطح خرد و کلان تقسیم که در سطح خرد منظور از عصر مفهوم مطالبی مثل تحوّل در یادگیری و سایر حوزه‌های اجتماع محور مانند یادگیری مفهومی (یادگیری تصویری ، زبان بدن و ...) است، اما اینجا بحث برداشت کلان از عصر مفهوم مطرح است که در این باره باید گفت، تمایز بین عصر اطلاعات و عصر مفهوم دارای ویژگی‌های خاص خود می‌باشد. اول اینکه برای ورود به عصر مفهوم وابستگی به سیاست‌گذاری دولت‌ها و سازمان‌های بزرگ دارد، یعنی تصمیم گیری به نتیجه تجزیه و تحلیل اطلاعات محدود نسده بلکه به مفهوم ترکیب نهایی نتیجه چند تجزیه و تحلیل وابسته خواهد بود که آن را تقاطع تجزیه و تحلیل هم می‌توان نامید. عصر مفهوم ارتقاء دیدگاه بشری در حوزه پردازش اطلاعات و دستیابی به مفاهیم پنهان شده در تراکنش داده هاست .
وب‌سایت فتا :فکر میکنم موضوع پیجیده شد، می توانید برای روشن‌تر شدن موضوع مثالی بزنید.
•بله البته . ببینید فضای سایبر می‌تواند نقش استراتژیک را برای دولت‌ها و حکومت‌ها ایفا نماید که آن را سایبر استراتژی نامیده‌اند که به دو متد تقسیم می‌گردد. متد اول پیاده‌سازی سیاست دولت‌ها در فضای سایبر با توجه اهداف ملی و بین‌المللی در اقتصاد، سیاست، فرهنگ و ... است و همان اطلاعات تولید شده‌ایی است که در ابتدای بحث هم به نمونه اولیه آن اشاره شد. اما اینجا بحث من در متد دوم اینست که تولید کننده (تصمیم گیرنده) اطلاعات، دیگر انسان و حکومت‌ها نیستند، بلکه جای خود را به مفهوم اطلاعات داده اند.
همین مفهوم اطلاعات است که با اطلاعات تولید شده یک چرخه سیستمی دینامیکی را تشکیل داده اند .
حالا مثال کاربردی‌تر در مسائل سیاست کشورداری است که رفتارهای سیاسی را می‌توان با استفاده از نرم افزارهایی مثل نرم افزارهای داده کاوی تجزیه تحلیل نموده تا مفاهیمی که در نگاه اول به آن نمی‌رسیم را استخراج کرد. برای مثال می‌توان تمام فعالیت‌ها و رفتارهای سیاسی 1+5 را در قبال برنامه هسته‌ای ایران را آنالیز سیستمی کرده و بعد با استفاده از شرایط بین‌المللی و امکانات کشور و با توجه به نقاط ضعف و قوت در هردوره تاریخی یک متد تولید و به یک مفهوم خاص دست یافت تا بتوان مجموعه‌ای از مفاهیم (مفاهیم دارای نهایت صحت اطلاعاتی هستند) را به عنوان سیاست کشور در نظر گرفته تا برای سیاستمداران تصمیم ساز باشد. واضح‌تر بگوییم، در گذشته که مذاکره فلان تاریخ انجام شد، بازیگران بین‌المللی غیر از 1+5 و همچنین مجموعه عملکردهای سیاسی این گروه از کشورها (که ما به آنها توجه نداشته ایم) چه رفتاری داشته اند، یا در سطح بین‌المللی چه رخدادهای کاملا غیر‌مستقیمی نظیر بحران مالی کشور z و یا اتفاق زلزله در کشور y افتاده است و در نهایت چه تصمیمی گرفته شد. این مجموعه داده‌های بین‌المللی را می‌توان با توجه به هم از فضای سایبری دریافت، ذخیره و آنالیز نمود تا به مفاهیم دست یافت که این مفاهیم خود منشاء تولید اطلاعات جدیدی تا بدون دخالت انسان تصمیم گرفته شده و آینده یک فرایند سیاسی و رفتار سیاسی بوسیله نرم افزار و تکنیک‌های داده کاوی مشخص می‌گردد و استراتژی به سمت دستیابی به اهداف ملی پیش خواهد رفت. سپس مفاهیم تولید شده به فضای سایبری تزریق تا به کمک مجموعه رسانه‌های گسترده این فضا، تبلیغات سیاسی جهت اعمال فشار به طرف مقابل اعمال صورت پذیرد.
در نتیجه مفهوم می تواند خود به خود افزایش تولید اطلاعات نماید که مفهوم حاصل دیتاماینینگ (Data Mining) است. بنابراین کشوری و سازمانی موفق خواهد بود که به ابزارهای عصر مفهوم توجه خاصی داشته و تلاش کند فیلد تصمیم گیری خود را از مبتنی بر تجزیه و تحلیل به مبتنی بر مفهوم سوق دهد .
-بحث علمی پیچیده و لذّت بخشی بود و از شرکت شما در این گفتگوی علمی کمال تشکر را داریم.
ممنون از توجه شما. موفق باشید
انجام طراحی سایت با قیمت مناسب و ارزان
به‌روزرسانی ویندوز، آفیس و مرورگر مایکروسافت به تاخیر افتاد